19
Lokalizacja Cmentarza
Brama przy ulicy Szpitalnej
Widok z ulicy Słonecznej
Alejki
Teren Cmentarza
Krótki opis
Stary Cmentarz Żydowski w Tarnowie należy do jednych z najpiękniejszych i bardziej zadbanych cmentarzy żydowskich w Polsce. Jest również jednym z najważniejszych świadectw żydowskiej historii i kultury regionu. Znajduje się w północno-zachodniej części miasta zajmując imponującą powierzchnię ok. 3,5 ha. Zakłada się, że cmentarz został założony już w 1581 roku. Należy do najstarszych tarnowskich nekropolii i jest jednym z starszych kirkutów w Polsce. Cmentarz skrywa w sobie bogaty zestaw nagrobków, które odzwierciedlają różnorodność stylów architektonicznych oraz rzemiosła żydowskiego.
Wśród nekropolii znaleźć można zarówno proste, skromne nagrobki, jak i bogato zdobione pomniki. Opowiadają one historie rodzin i osób zasłużonych dla lokalnej społeczności. Warto zwrócić uwagę na eleganckie macewy, często wykute w miejscowym wapieniu, z inskrypcjami w języku hebrajskim oraz polskim. Cmentarz jest miejscem pamięci, które zachowało ślady bogatej kultury i tradycji Żydów tarnowskich, m.in. poprzez nagrobki rabinów, kupców czy artystów. Po II wojnie światowej cmentarz uległ zniszczeniu, ale dzięki staraniom społeczności żydowskiej oraz lokalnych działaczy udało się przeprowadzić prace renowacyjne. W 1988 roku w Tarnowie został powołany Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce. Z jego inicjatywy wykonywane są prace porządkowe i konserwacyjne na cmentarzu.
W marcu 2019 roku ukonstytuował się obecny zarząd stowarzyszenia Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej. Na jego czele stanął prezes Adam Bartosz, ówczesny Dyrektor Tarnowskiego Muzeum. Podczas remontu prowadzonego w latach 2018-2019 wykonano badania geologiczne. Wskazują one, że cmentarz mieści na swoim obszarze ponad 11 tysięcy osób. Warto pamiętać, że wybierając się na którykolwiek Żydowski Cmentarz zgodnie z tradycją każdy mężczyzna musi posiadać nakrycie głowy. Obecnie Cmentarz Żydowski w Tarnowie jest ważnym miejscem nie tylko dla społeczności żydowskiej. Jest też istotnym miejscem dla wszystkich, którzy pragną poznać historię i kulturę Żydów w Polsce. Cmentarz jest otwarty dla zwiedzających, a jego obecność przypomina o wielowiekowej obecności Żydów w Tarnowie i ich wkładzie w rozwój miasta. To miejsce refleksji, zadumy oraz hołdu dla tych, którzy odeszli.
